Nam tôn Nữ ti, hiểu thế nào cho đúng?

Chữ “tôn” theo từ điển Hán Nôm được viết là 尊, theo “Thuyết văn giải tự”viết rằng: “Tôn, cũng chính là cao”. Trong khi đó, chữ “ti” theo từ điển Hán Nôm được viết là 庳 (hoặc 卑), theo “Thuyết văn giải tự”viết rằng: “Ti, cũng chính là thấp”.

Trong thời đại hiện nay, nhiều người hễ nghe đến nam tôn nữ ti liền tỏ ra rất phản cảm. Thành ngữ này nhiều khi được gán ghép với một quan niệm xuất phát từ phong kiến lạc hậu thành 1 câu “Nam tôn nữ ti, nữ nhi ngoại tộc” với nghĩa trọng nam khinh nữ. Vậy vấn đề này cần được hiểu thế nào cho đúng?

Chữ “tôn” theo từ điển Hán Nôm được viết là 尊, theo “Thuyết văn giải tự”viết rằng: “Tôn, cũng chính là cao”. Trong khi đó, chữ “ti” theo từ điển Hán Nôm được viết là 庳 (hoặc 卑), theo “Thuyết văn giải tự”viết rằng: “Ti, cũng chính là thấp”.

ảnh bài viết

Tạo hình phụ nữ Việt Nam thời xưa được đưa vào phim “Người vợ ba” (tên tiếng Anh “The Third Wife”) được quay từ năm 2017.

Sau khi cắt nghĩa, chúng ta hiểu 2 chữ “tôn” và “ti” thực chất là 2 từ chỉ phương vị. Tuy nhiên, đi trong thành ngữ “Nam tôn nữ ti” lại không mang hàm ý coi trọng người nam và coi nhẹ người nữ. Cụ thể là:

Nam tôn: Làm một người đàn ông – tạo vật đặc biệt của tự nhiên, nếu muốn hợp với “Đạo”, nhất thiết phải giống như Trời. Hai thuộc tính của nam tôn là: Cao vang công chính (ở địa thế trên cao, âm thanh vang rộng công bằng chính trực) và tự cường bất tức (tự mình cố gắng mạnh mẽ không nghỉ).

Nữ ti: Làm một người phụ nữ – tạo vật đặc biệt của tự nhiên, nếu muốn hợp với “Đạo”, nhất định phải giống như Đất, to lớn khiêm nhường, bao dung, lấy đức dày chở muôn vật, vô tư vô oán.

Như vậy, “Nam tôn nữ ti” đề xướng hòa hợp của tự nhiên, âm dương đều có an bài vị trí của mình. Vì vậy “Nam tôn nữ ti” là giảng đạo lý nam nữ nên sống hài hòa như thế nào trong hôn nhân và đời người. Một người đàn ông phẩm cách cao thượng, người phụ nữ tự nhiên sẽ tôn trọng anh ta, thuận theo anh ta. Trong gia đình, nam nhân chính trực cao thượng, nữ nhân nhã nhặn khiêm hòa, khoan dung; thì gia đình không có một lý do nào của sự bất hòa. Ở trong xã hội và gia đình như vậy, người phụ nữ cũng tự nhiên có được địa vị tương ứng và sẽ không có sự kỳ thị.